پیامبر اکرم (ص) میفرمایند: «النصیحه لائمه المسلمین». در اندیشه سیاسی اسلامی، همان طور که در نامه امام علی به مالک اشتر تبیین شده است، مقام غیرمعصوم حکومت اسلامی هم عرض با اسلام نیست تا از دایره نظارت و انتقاد دور باشد. بنا بر این اندیشه و از آنجا که به نظرم رسید پوشش گسترده رسانهای موضوع آب بازی برخی از جوانان در پارک آب و آتش – توسط رسانههای عمومی و ملی- از حدود اسلامی و شرایط امر به معروف و نهی از منکر خارج شد، وظیفه خود دانستم به بررسی قسمتی از آن بپردازم.
قرآن کریم در این باره میفرماید:
إِنَّ الَّذِینَ یُحِبُّونَ أَن تَشِیعَ الْفَاحِشَةُ فِی الَّذِینَ آمَنُوا لَهُمْ عَذَابٌ أَلِیمٌ فِی الدُّنْیَا وَالْآخِرَةِ وَاللَّهُ یَعْلَمُ وَأَنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ ﴿۱۹﴾
کسانی که دوست دارند زشتیها در میان مردم با ایمان شیوع یابد عذاب دردناکی برای آنها در دنیا و آخرت است، و خداوند میداند و شما نمیدانید ﴿۱۹﴾
در دین مبین اسلام و مکتب مغفرت و بخشش الهی، همواره خداوند راه بازگشت و توبه را برای بندگان باز گذاشته است و کمتر کسی آنقدر مورد غضب الهی قرار میگیرد که راه توبه و بازگشت برای او باز نباشد.
در زمان پیامبر اکرم صل الله علیه واله گروهی از تندروها با داد و بیداد خدمت پیامبر خبرآوردند که در خانهای زن ومردی درحال گناه زنا هستند، پیامبر فرمودند کسی برود بینند که صحت دارد یا خیر، کسی خواست داوطلب شود که پیامبر مخالفت کردند و علی علیه السلام را مامور کردند.
امام علی هرچه نزدیکتر میشدند «یا الله» میگفتند و خبر از نزدیکی خود میدادند و هنگامی که به آنجا رسیدند چیزی ندیدند و به پیامبر اکرم (ص) خبر بردند که من چیزی ندیدم.
چند نکته در این روایت، برای مومنان نهفته شده، تا از آن توشهای برای خود برگیرند:
در آن مکان، افراد و صحابه دیگری هم بودند، که داوطلب، اذن دخول به منزل آن شخص بودند، اما پیامبر تامل و تحمل نمودند، تا علی بن ابی طالب، تشریف بیاورند.
انتخاب علی ابن ابی طالب ع، میتواند نشانهای باشد برای شیعیان، تا خط مشی خود را از مسلمان نمایان افراطی، همچون وهابیون، جدا سازند و شیوه و الگوی خود را بر اساس ملاک و ارزش نبوی و علوی، بر گزینند و درباره مسائل و گناهان مسلمانان، بیش از حد خود تجاوز نکنند.
رسول اکرم (ص) میدانستند که اگر شخصی را غیر از علی بن ابیطالب ع به داخل خانه بفرستند، آن شخص حتما به حریم آنان رسوخ میکرد، و آنان را در هنگام ارتکاب گناه رسوا مینمود! اما علی بن ابیطالب (ع)، فردی خردمند، با هوش و اسلامشناس و قرآن ناطقی بودند که هیچگاه برای ریختن آبروی مومنی، به حریم شخصی او وارد نمیشد، زیرا علی بن ابیطالب میدانستند، که با ورود به حریم شخصی یک زناکار! نه تنها پرده عفت و حیای خود را دریده است و با چشمان خود، بدن عریان شخصی را دیده است! بلکه فرصت توبه را از یک مسلمان، گرفته است.
آیا رسانههای ملی و خبرگزاریها با ایجاد ترس و رعب، طرد آنها و به خطر انداختن آبروی آنها از شرایط نهی از منکر دور نشدهاند و امکان بازگشت افرادی که از روی جهل و نه از روی عناد در این گناه شریک بودهاند را کم نکرده است؟
آیت الله مکارم برای تجسس در امور مسلمین و تلاش برای کشف اسرار آنان، و اشاعه فحشاء حرمت قائل هستند و میفرمایند: اینکه عدهای بگویند، واجب است جستجو و بررسی کنیم تا بتوانیم نهی از منکر کنیم یا حد الهی را جاری نماییم سخنی ضعیف و بیپایه است. - به این می ماند که گناهی را برای عموم معرفی کنیم و به اشاعه آن کمک کنیم به بهانه اینکه می خواهیم با آن برخورد کنیم- !
این مرجع عالی قدر در ادامه می فرمایند، البته اگر تکرار و افزایش آن در جامعه، موجب ترس و نگرانی، نسبت به گسترش فساد و محرمات شود، ممکن است حکم به وجوب بررسی و سوال شود به شرطی که باعث قطع یا تقلیل فساد شود،
از طرفی با توجه به اینکه اسلام با اطلاع رسانی وقوع گناه به عموم مخالف است، باید در نظر گرفت اگر فساد و کار ضد اخلاقی و اسلامی هم صورت گرفته است آیا به خودی خود تبدیل به یک خبر عمومی – نسبت به جامعه 75 میلیون نفری کشور- شده بوده یا خیر؟ آیا این فساد گسترده و همه گیر شده بود؟
این مسئله که اتفاق گناه در چه بستر رسانهای اتفاق افتاده است و در چه بستری اطلاع رسانی میشود زاویه دیگری از موضوع و بسیار قابل توجه و تامل است، چراکه شبکههای اجتماعی مانند فیس بوک هرچه اجتماعی باشد، نه تنها کل جامعه را در بر نمیگیرد بلکه با توجه مسدود بودن دسترسی به آنها و محیط خاصی که دارند، حتی پوشش دهنده عموم کاربران اینترنت هم نیستند.
و حال آیا اطلاع رسانیِ وقوع این گناه در رسانههایی مانند خبرگزاری های دولتی که برای عموم کاربران اینترنت دردسترس هستند و بالاتر از آن، اطلاع رسانی آن در شبکه ملی صدا و سیما، بیشتر از جبنه اخطار و بیدارسازی عموم مردم، سبب اشاعه و معرفی فحشا و دریدن پرده عفاف در انظار عموم نیست؟
به نظر میرسد با کمی تامل و دقت بیشتر در شرایط امر به معروف و مطالب ذکر شده راه حلهای بسیار بهتری نیز برای برخورد با این موضوع وجود دارد.
به طور مثال امر به معروف و نهی از منکر اعضای همان شبکههای اجتماعی به افرادی که دچار این خطا شدهاند با رعایت شرایط آن و با عنایت به تاثیر پذیری آن برای هرشخص و گروه.
جنبشهای وبلاگی برای معرفی تفریحهای سالم و دور از گناه و تشویق جوانان به استفاده آنها و نقد غیرمستقیم این گناه که شاید براثر جهل صورت گرفته است و نهایتا تقبیه این اشتباه توسط کاربرهای شبکههای اجتماعی.
و در نهایت در صورت تکرار این گناه و بیتوجهی به قوانین حکومت اسلامی، برخورد قانونی و اسلامی با آنهایی که با عناد و دشمنی و بیتوجی به قوانین جامعه اسلامی دست به این گونه فعالیتها میزدهاند.
............
پ ن: امام علی (ع): صحبت کردن غیر ضروری با زنان نامحرم انسان سالم را گرفتار بلاها و مصیبتها میسازد و قلب انسان را به انحراف و مریضی میکشاند. (چه برسد به آب بازی و شوخی!)
پ ن۲: انتقاد صحیح از حاکم موجب پویایی و دوام هر چه بیشتر جامعه اسلامی میشود.
منابع:
قرآن کریم. سوره ۲۴: النور - جزء ۱۸
تفسیر نورالثقلین جلد 5 صفحۀ 53
تفسیرالمیزان. تفسیر نورالثقلین جلد ۵ صفحۀ ۵۳
انوار الفقاهه. کتاب الحدود و التعزیرات. ج۱.. ص۱۹۰ تاص۱۹۲
درس خارج حدود و تعذیرات آیت الله العظمی مکارم شیرازی
مرتبط
مشترک فید آسمان شوید.
منتشر شده در:
حریم یاس (پایگاه فرهنگی اطلاع رسانی)
عمارنامه (نجوای دیجیتال بصیرت)
رهوا (پایگاه خبری تحلیلی مذهبی)
افسران (شبکه اجتماعی خبررسانی)
نقد نیوز (پایگاه خبری تحلیلی)
محرمانه آنلاین (پایگاه خبری تحلیلی)
الف (جامعه خبری تحلیلی)
پرتال جامع و خودکار (اسکریبپ)
تریبون مستضعفین (سایت خبری تحلیلی)
رجانیوز (پایگاه اطلاع رسانی)
پایگاه اطلاع رسانی ح.ع
کانون نوسازی معنوی دانشگاه بیرجند.
سایبان 14 (وبلاگ)
بصیرت (وبلاگ)